سیم و کابل

سیم و کابل برق 


سیم و کابل برق از مهم‌‌ترین المان‌هایی است که در ساختمان ها به کار برده می‌شود،به همین علت در هنگام خرید آن ها باید دقت لازم را داشته باشیم.
بسیاری از آتش سوزی ها و مشکلات مربوط به برق به دلیل استفاده از سیم و کابل های غیراستاندارد و ناایمن ایجاد می‌شود.
خوشبختانه ایران یکی از کشور های غنی از لحاظ منابع مس است و کارخانه ‌های زیادی در زمینه تولید انواع مختلف سیم و کابل در کشورمان فعالیت دارد.
در این بخش به بررسی کلی انواع سیم و کابل و همچنین معرفی برترین برند‌‌‌‌‌‌‌های تولید کننده سیم افشان،کابل افشان،کابل های مفتولی نظیر کابل کولر،سیم و کابل های تلفنی و مخابراتی و کابل آنتن می‌پردازیم،تا در هنگام خرید اطلاعت کامل و کاربردی داشته باشید.

اجزای اصلی سیم و کابل

سیم یا کابل دارای یک مغذی عمدتا مسی یا از جنس آلومنیوم و یک روکش عایق است.البته بعضی از کابل ها نظیر کابل کواکسیال و کابل های مخابراتی دارای یک بخش دیگر به نام شیلد نیز هستند.

  • مغذی یا هادی مرکزی:وظیفه عبور جریان را برعهده دارد که با توجه به میزان جریان عبوری تعداد و قطر رشته ها متفاوت است.
  • عایق یا روکش:از جنس پلاستیک ساخته می شود تا از خروج الکتریسیته ای که در هادی سیم جریان دارد جلوگیری به عمل آید.
  • شیلد:برای جلوگیری از به وجود آمدن میدان الکتریکی بین هادی سیم و هادی سیم دیگر به کار برده می‌شود و در کل به اصطلاح نویز‌گیر است.

ویژگی‌هایی که باعث می شود از مس به عنوان هادی سیم و کابل ها استفاده شود:

  1. توانایی بالا در هدایت جریان الکترونی در مقایسه با سایر فلزات غیرگرانبها
  2. خاصیت انعطاف یا مفتول پذیری بالا
  3. قابلیت جذب کردن قلع به خود
  4. خاصیت مقاومت در برابر خوردگی

علت استفاده از پلاستیک(PVC)به عنوان عایق سیم

  1. قیمت مقرون به صرفه
  2. در دسترس بودن مواد اولیه آن
  3. عایق بسیار قوی دربرابر خروج جریان

شیلد یا پوشش محافظتی کابل به چه وظیفه ای دارد؟

  1. محافظت از کابل هایی که در ارتفاعات نصب می‌شوند.
  2. جلوگیری از اختلالات رادیویی در کابل های مخابراتی نظیر کابل تلفن و آیفون
  3. پخش یکسان فشار های الکتریکی وارد بر عایق

انواع سیم و کابل برق

انواع سیم برق:

سیم پرکاربرد‌ترین وسیله برای انتقال جریان الکتریکی است.از سیم جهت انتقال جریان به تمامی قسمت ها استفاده می‌شود یعنی انتقال الکتریسیته از مکانی به مکان دیگر.
در حین حال که سیم برق ساختمان بسیار مفید و کاربردی است می‌توانند بسیار خطرساز هم باشد چرا که طبق آمار حدود 50 درصد آتش سوزی های ساختمان ها ناشی از استفاده نادرست از سیم است به همین سبب،جهت خرید سیم برق باید به سطح مقطع سیم مورد نیاز توجه داشته باشیم.
سیم های برق براساس نوع هادی به انوع مختلفی مانند سیم برق افشان،سیم مفتولی و سیم برق نیمه افشان تقسیم می ‌شوند.

سیم افشان:

ساختار سیم افشان متشکل از تعداد زیادی رشته‌های نازک مس یا آلومنیویم است که یک روکش عایق روی آن را پوشانده.
این مدل سیم دارای قابلیت انعطاف پذیری بیشتری نسبت به سیم نیمه افشان است ولی فاقد قابلیت حفظ شکل منعطف شده می باشد.
قبل از خرید سیم برق افشان بررسی قطر و تعداد رشته ها توصیه می‌شود.
مسئله دیگیری که در خرید سیم افشان حائز اهمیت است قیمت آن است.از آنجایی که عمده مواد اولیه سیم مس است پس قیمتی تقریبا مشخص دارد در نتیجه سیم های بسیار ارزان تر از سایر رقبا می‌توانند سه مشکل داشته باشند:

  1. به جای مس در آن ها آهن استفاده شده باشد
  2. رشته های هادی ترکیبی از مس و آهن باشند

در هر سه حالت خطرات جبران ناپذیری انتظار مصرف کننده را می‌کشد پس توصیه ما به شما مصرف کننده عزیز این است که از خرید سیم و کابل تقلبی اکیدا بپرهیزید.

سیم نیمه افشان:

چیزی مابین افشان و مفتول است به طوری که همانند سیم افشان هادی متشکل از چند رشته است و مانند سیم مفتول سطح مقطع رشته ها بالاتر از 6 میلی متر است.این مدل سیم را در مواردی که در عین حال هم نیاز به خاصیت مفتول پذیری داریم و هم نیاز به قابلیت انعطاف داریم استفاده می‌‌کنیم.تعداد رشته ها کمتر از افشان ولی مفتول پذیری آن بیشتر است.

سیم مفتولی:

سیم مفتولی از یک رشته هادی تشکیل شده است و به مانند سیم برق افشان رشته رشته نیست و قابلیت انعظاف پذیری ندارد.در صنعت برق ساختمانی از این مدل سیم در تابلو برق ها و کنتور ها برای ایجاد پل ارتباطی بین فیوز ها استفاده می‌کنند چون اتصالات محکم تر و بدون لغزش را باعث می‌شوند.

رنگ عایق سیم ها در برق کشی ساختمان

رنگ سبز و زرد:برای سیم های حفاظتی یا ارت
رنگ آبی کم رنگ:برای مشخص کردن جریان نول
رنگ قرمز:برای تشخیص فاز از نوع L1
رنگ زرد:برای تشخیص فاز از نوع L2
رنگ سیاه:برای مشخص نمودن فاز L3
رنگ سفید یا خاکستری:برای برگشت مدار فاز

انواع کابل برق

کابل ها نقش مهمی در اتصال سیستم های مختلف و راه اندازی آن ها دارند که باید در شرایط گوناگون به درستی انتخاب شوند.در ادامه به طور مختصر به معرفی انواع کابل ها و نکاتی که باید قبل از خرید کابل برق بدان توجه داشته باشید اشاره می‌کنیم.

کابل افشان:

کابل افشان یا کابل انعطاف پذیر به کابلی گفته می‌شود که بیش از یک سیم تک رشته افشان در آن به کار رفته باشد.هادی به کار رفته در کابل افشان همانند سیم ها معمولا از مس و یا آلومینیوم است.
همچنین عایق های بکار رفته در کابل های سبک آمیزه پی وی سی از جنس PVC/D هستند و برای کابل های افشان قدرت آمیزه پی وی سی نیز از جنس پلیمر PVC/A می‌باشد.

موارد استفاده از کابل های افشان قدرت
  1. تامین انرژی در فضای مختلف مانند فضای باز،بخش های قرار گرفته در آب و بخش داخل ساختمان و غیره
  2. استفاده در نیروگاه ها و کانال‌های مخصوص کابل کشی
  3. استفاده در مصارف صنعتی
  4. مراکز توزیع و مصرف
  5. به طور کلی در قسمت هایی که احتمال صدمات مکانیکی در آن قسمت وجود نداشته باشد.
و از کابل های افشان سبک برای
  1. اتصالات در لوازم برقی
  2. ماشین آلات دارای دوشاخه که کابل به صورت ثابت به آن‌ها وصل است.
  3. کابل های ورودی و همچنین اتصال در تجهیزات برقی استفاده می‌شود.

کابل مفتولی

در ساختار آن از چند رشته سیم مفتول که به هم پیچیده شده اند تشکیل یافته است.
این کابل ها کمترین انعطاف پذیری را دارند ولی هدایت جریان برق از آن‌ها به خوبی صورت می‌گیرد.این کابل که به کابل خشک یا سخت نیز مشهور است،قابلیت انعطاف پذیری ندارد و هادی بکار رفته در آن عموما مس است.این کابل هم توسط پی وی سی عایق شده است.
مقاصد مصرفی آن‌ها در صنعت و کابل کشی در داخل ساختمان‌ها می تواند مناسب باشد که استفاده از این کابل ها در اماکن خشک،مکان هایی که بسته است و یا مرطوب می‌باشد کاربرد دارد.
همچنین در مورد این نوع کابل ها باید بدانید که استفاده از آن‌ها در بتن فشرده یا استفاده در زیرزمین به صورت مستقیم مجاز نمی‌باشد.

تفاوت کابل افشان و کابل مفتولی

  • در کابل هادی افشان با توجه به ساختار رشته ای آن انعطاف پذیری بیشتری نسبت به کابل مفتولی داریم که مهمترین تفاوت آن‌ها می‌باشد.
  • انعطاف پذیراختلاف مقاومت اهمی:مقاومت اهمی در نمونه کابل افشان کمی بیشتر از کابل مفتولی است.
  • خوردگی:کابل مفتولی مقاومت بیشتری دربرابر خوردگی دارد.
  • هزینه تمام شده برای کابل مفتولی کمتر از کابل افشانی است.
  • شکننده بودن:کابل های افشان باتوجه به خاصیت شکل پذیری نمی‌شکنند.

باتوجه به موارد ذکر شده می‌توان گقت که کابل های افشان و مفتولی در قسمت کاربرد با یکدیگر تفاوت دارند و به عنوان مثال کابل افشان به دلیل انعطاف پذیری بیشتر،می‌تواند عملکرد بهتری برای ماشین آلات و تابلو های فرمان داشته باشد ولی باتوجه به مقاومت کمتر کابل مفتولی،استفاده از این نوع کابل در سطح مقطع های بزرگتر ارجحیت دارد.

استفاده از کابل های مفتولی به علت رشته های کمتر و یک رشته ای بودن هادی آن،احتمال رخ دادن اتصالی را کاهش می‌دهد.

روش شناسایی سیم و کابل مرغوب

  1. سطح بیرونی سیم و کابل باید صاف و فاقد هرگونه فرورفتگی و برجستگی باشد(موج‌دار بودن سطح سیم و کابل های غیر قابل انعطاف ایراد محسوب نمی‌شود.)
  2. قطر زیاد عایق یا غلاف سیم و کابل دلیلی مبنی بر مرغوب بودن آن محسوب نیست.متاسفانه برخی از تولید کنندگان با کاستن از وزن مس لازم در سیم و کابل و افزودن به قطر عایق سبب می‌شوند وزن محصول مناسب به نظر برسد اما این محصول قابلیت استفاده برای مورد طراحی شده را نخواهد داشت و در صورت استفاده سبب بروز آتش‌سوزی و یا مشکلات دیگر می‌شود.
  3. هنگامی که سیم را از مقطع برش می‌زنیم(توسط سیم‌چین) باید هادی در مرکز عایق قرار گرفته باشد که اصطلاحا به آن سنتر بودن هادی گفته می‌شود.
  4. هنگامی که کابل را از مقطع برش می‌زنیم باید روکش به گونه ای سیم‌ها را دربرگرفته باشد که ضخامت روکش در اطراف سیم‌ها مساوی باشد که اصطلاحا به آن سنتر بودن سیم ها گفته می‌شود.
  5. عایق سیم هنگام جداسازی از هادی یا مس باید به آسانی و به صورت کشسان از روی مس جدا گردد.
  6. در مورد کابل ها باید دقت نمود که جداسازی سیم ها از هم و از غلاف کاملا آسان انجام پذیرد.
  7. در رابطه با سیم و کابل های مسی(که مورد بحث این نوشته می‌باشد) هادی مس باید شرایط زیر را داشته باشد:
  1. از مس خالص نرم شده(آنیل شده)تهیه شده باشد.
  2. سطحی کاملا شفاف و برق داشته باشد.
  3. کسید نشده باشد.(یعنی رشته های مس سیاه نباشند)
  4. قابل انعطاف باشند.(با خم و راست شدن سیم،رشته های هادی نشکند)
  5. به اندازه کافی و طبق جداول استاندارد برای هر مقطع سیم،مس مصرف شده باشد(کم بودن میزان مس سبب می‌شود مقاومت هادی به نسبت استاندارد آن مقطع زیاد باشد و استفاده مازاد آن سبب هدر رفتن گران‌بهای مس می‌شود و در نتیجه قیمت سیم و کابل افزایش می‌یابد.

شناسایی سیم های تقلبی(آلومنیومی با روکش مس!)

برخی از سازندگان،سیم های آلومینیوم با پوشش مس را در سیمکشی ساختمان ها مورد تبلیغ قرار داده و تولید مس های مذکور به صورت انبوه آغاز شده است که جهت شناسایی آن‌ها،به طرق زیر عمل کنید:

  • یک رشته را جداکنید و بکشید نباید به سادگی کنده شود،اگر شد آلومینیوم است.
  • با چیزی مانند کارد روی سیم،قسمت هادی مثل حالت تراشیدن بکشید،اگر قرمزی نشان داد مس و اگر سفید شد آلومینیم است.
  • یک رشته را جدا کنید و با فندک آتش بزنید و سیاهی را پاک کنید اگر دوباره به رنگ قرمز برگشت مس و اگر حالت پودری سفید رنگ شد آلومینیوم است.
  • با نوک انبردست هم می‌شود قسمت سیم را بگیرید و به حالت موافق سیم کمی با فشار بتابانید اگر سیم یا کابل آلومینیوم باشد سریع رنگ عوض می‌کند.

چرا سیم های تقلبی باعث آتش سوزی می‌شوند؟

گران شدن مس سبب شده در تولید سیم و کابل،از سطح مقطع مس به تدریج کاسته شود و استفاده از سایر فلزات در سیم و کابل معمول شود. در حال حاضر کابل های افشان با هادی آلومینیومی در کشور تولید می شود که به آن CCA می گویند. یا حتی سیمهایی تولید می شود که داخل آن آهن به کار رفته و فقط لایه ی نازکی از مس روی سیم را می پوشاند،این سیم ها به CCS شهرت دارند.
مقاطع مشخصی از مس، شدت (آمپر) معینی از برق را عبور می دهد، از اینرو استفاده از فلزاتی به جز مس در سیم، شدت عبور جریان را کاهش داده و کابل داغ می شود. در نتیجه زمینه ی اتصالی و بروز آتش سوزی فراهم می‌شود.
این دو نوع کابل به علت پایین بودن میزان رسانایی موجب آتش سوزی می‌گردند.

عواقب کار با مصرف کننده و خریدار!

این نکته نیز گفتنی است که اگر چه خریدارانی که این نوع محصولات را با اطلاع از وضع تولیدشان،تهیه می‌نمایند به گمان خود سیم و کابلی با صرفه اقتصادی تهیه
کرده‌اند. اما لازم به ذکر است که خسارات آتی بر عهده خریدار می‌باشد و هیچ مسئولیتی از جانب فروشنده و کارخانه تولید‌کننده سیم و کابل نامرغوب نخواهد بود، با اینکه آنها سود اصلی را برده‌اند.

علت تولید سیم و کابل CCA و CCS

به علت پیشرفته بودن تجهیزات تولید سیم و کابل،صد در صد تجهیزات از خارج
از کشور تامین می‌گردد که این نشان‌گر کاربرد CCA و CCS است. اما کاربرد این
دو نوع محصول تنها برای تولید سیم و کابل دیتا،نظیر کابل های AUX،CAT
و Coaxial و تلفن بوده و تنها در مواقعی کاربرد دارند که جریان به صورت موقتی از
آن عبور نماید و در صورت مداوم بودن جریان موجب حریق می‌گردند.و در آینده ای
نه چندان دور که نیاز به سرعت های بیشتری برای انتقال اطلاعات خواهند بود نیز
جوابگوی این نیاز نبوده و فلز مس به علت رسانایی بالاتر جایگزین خواهد شد.اما
در کشور ما به علت ردیابی نشدن این تجهیزات توسط سازمان های مربوطه،این
تجهیزات در مصارف نادرست به کار گرفته شده است تا سود ناشی از تفاوت قیمت مس و آلومینیوم را به جیب تولید کننده برساند.

5 برند برتر سیم و کابل ساختمان

  1. صنایع سیم و کابل ایوان خراسان 
  2. سیم و کابل افشارنژاد خراسان
  3. سیم و کابل البرز الکتریک نور
  4. سیم و کابل همدان
  5. سیم و کابل پینو 

جهت اطلاع از قیمت روز سیم و کابل و دریافت لیست قیمت سیم و کابل برق با‌ما‌ در ارتباط باشید.
کابل مسی چیست ؟
به کابل هایی که هادی از جنس مس داشته باشند .کابل مسی گفته میشود.فلزمس درحال حاضر بهترین رسانای الکتریکی دربین بسیاری از فلزات شناخته میشود .انعطاف پذیری این فلز زیاد است علاوه براین مس غلطک پذیری زیادی دارد .مسی که بشکل میله در آمده است باکشیده شدن به رشته های نازک تبدیل میشود.